Trong dòng chảy sản xuất - kinh doanh của một đơn vị, kế toán nội bộ đóng vai trò quản trị thiết yếu, giúp doanh nghiệp nhìn rõ bức tranh tài chính từ bên trong. Vậy kế toán nội bộ là gì? Và tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng đến thế trong vận hành doanh nghiệp hiện đại? Hãy cùng Trí Luật tìm hiểu chi tiết qua bài dưới đây.
Kế toán nội bộ là gì?
Kế toán nội bộ là gì? Mặc dù Luật Kế toán hiện hành không quy định trực tiếp thuật ngữ “kế toán nội bộ”, nhưng căn cứ Khoản 3 Điều 4 Luật Kế toán 2015 (Luật số 88/2015/QH13), các nguyên tắc và trách nhiệm của kế toán nói chung được nêu rõ như sau “Kế toán là việc thu nhận, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện vật và thời gian lao động.”. Điều này bao hàm cả hoạt động của kế toán nội bộ, đặc biệt trong việc phân tích và cung cấp thông tin phục vụ quản trị nội bộ.
Không giống kế toán thuế hay kế toán tài chính, kế toán nội bộ tập trung vào việc phản ánh trung thực tình hình hoạt động bên trong doanh nghiệp, từ chi phí sản xuất, tồn kho, công nợ đến hiệu quả từng bộ phận.
Kế toán nội bộ không chỉ là bộ phận ghi chép số liệu mà còn là “bộ não tài chính” giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí, tối ưu hóa nguồn lực và ra quyết định chiến lược. Hiểu đúng kế toán nội bộ là gì chính là bước đầu để xây dựng một hệ thống quản trị tài chính vững chắc.
Công việc của kế toán nội bộ cần làm
Nếu doanh nghiệp là một cỗ máy vận hành phức tạp, thì bộ phận kế toán nội bộ chính là bảng điều khiển trung tâm. Đây là nơi mọi con số được phân tích, mọi quyết định được cân nhắc và mọi rủi ro được cảnh báo. Vậy, các công việc cụ thể của kế toán nội bộ là gì? Tại Luật Kế toán số 88/2015/QH13, Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính và Quyết định 314/QĐ-BTC năm 2009, các quy định về công việc của kế toán nội bộ bao gồm:
- Thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính nội bộ phục vụ quản trị và ra quyết định.
- Kiểm tra, giám sát định mức, tiêu chuẩn, dự toán.
- Lập báo cáo quản trị nội bộ như báo cáo chi phí, hiệu quả hoạt động, phân tích biến động chi phí, doanh thu theo từng bộ phận.
- Phân tích chi phí, hiệu quả hoạt động, cảnh báo rủi ro.
- Hỗ trợ lập kế hoạch và ra quyết định chiến lược.
Công việc của kế toán nội bộ phần nhiều liên quan đến thu thập, xử lý số liệu kinh doanh
Phân loại kế toán nội bộ hiện nay
Cách phân loại kế toán nội bộ là gì? Tùy theo mục tiêu quản lý và đặc thù từng tổ chức, kế toán nội bộ được chia thành nhiều loại khác nhau. Dựa trên thực tiễn quản trị doanh nghiệp và nguyên tắc tổ chức kế toán nội bộ theo quy định chung của pháp luật, kế toán nội bộ hiện nay có thể được phân loại như sau:
Theo chức năng quản trị:
- Kế toán chi phí: Ghi nhận, theo dõi, phân tích và kiểm soát chi phí sản xuất, vận hành.
- Kế toán quản trị: Cung cấp thông tin phục vụ lập kế hoạch, ra quyết định chiến lược và kiểm soát nội bộ.
- Kế toán dự án: Quản lý tài chính từng dự án, bao gồm chi phí, doanh thu, hiệu quả đầu tư.
Theo phạm vi hoạt động:
- Kế toán nội bộ toàn doanh nghiệp: Quản lý tổng thể các hoạt động tài chính nội bộ.
- Kế toán nội bộ theo phòng ban: Theo dõi và phân tích tài chính riêng biệt cho từng bộ phận như marketing, sản xuất, nhân sự…
- Kế toán nội bộ theo sản phẩm/dịch vụ: Ghi nhận chi phí và doanh thu liên quan đến từng dòng sản phẩm hoặc dịch vụ.
Bộ phận kế toán nội bộ hiện nay được phân loại theo chức năng quản trị và phạm vi hoạt động
Vai trò của kế toán nội bộ
Hiệu quả vận hành của doanh nghiệp không thể đo bằng cảm tính. Vì vậy, sau khi nắm rõ công việc kế toán nội bộ là gì, doanh nghiệp sẽ có cơ sở để đánh giá và tối ưu nguồn lực. Ngoài ra, kế toán nội bộ còn phát huy những vai trò như:
- Ghi nhận và phân tích dòng tiền, chi phí, lợi nhuận: Doanh nghiệp hiểu rõ tình hình tài chính thực tế theo từng bộ phận, từng sản phẩm hoặc dự án.
- Cung cấp thông tin phục vụ quản trị nội bộ: Không hướng đến bên ngoài như cơ quan thuế hay nhà đầu tư, mà tập trung hỗ trợ ban lãnh đạo ra quyết định chính xác và thực tế nhất.
- Kiểm soát ngân sách: Theo dõi sát sao các khoản chi tiêu, phát hiện sai lệch, từ đó đề xuất biện pháp điều chỉnh tiết kiệm hơn và tối ưu nguồn lực.
- Phân tích hiệu quả hoạt động: Một sản phẩm có doanh thu cao nhưng lợi nhuận thấp do chi phí vận hành lớn thì kế toán nội bộ sẽ chỉ ra nguyên nhân. Đây là cách để doanh nghiệp biết đâu là mảng sinh lời, đâu là mảng cần cải thiện.
- Tăng tính minh bạch và trách nhiệm: Ghi nhận rõ ràng các giao dịch, kiểm soát trách nhiệm của các bộ phận với ngân sách được giao.
Kế toán nội bộ chính là “bộ não tài chính” của doanh nghiệp, đưa ra các quyết định thực tế thay vì cảm tính
Yêu cầu cần có đối với kế toán nội bộ
Để hiểu rõ kế toán nội bộ là gì, doanh nghiệp cần nhìn vào những yêu cầu cốt lõi mà vị trí này đòi hỏi về chuyên môn, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp. Việc xác định rõ những yêu cầu cần có ở vị trí này sẽ giúp tổ chức tuyển chọn đúng người, đúng năng lực, từ đó đảm bảo hiệu quả quản lý tài chính nội bộ:
- Chuyên môn vững vàng: Hiểu rõ nguyên lý kế toán, hệ thống tài khoản, quy trình hạch toán và pháp luật liên quan như Luật Kế toán, Luật Thuế, Luật Doanh nghiệp.
- Tính cẩn thận và trung thực: Chuyên viên kế toán phải đảm bảo độ chính xác cao khi xử lý số liệu tài chính, tuân thủ đạo đức nghề nghiệp và nguyên tắc bảo mật thông tin nội bộ.
- Kỹ năng trình bày: Ngoài chuyên môn, chuyên viên kế toán phải biết cách trình bày số liệu rõ ràng, dễ hiểu để phối hợp hiệu quả với các phòng ban không chuyên về tài chính.
- Hiểu biết về nội bộ doanh nghiệp: Nắm rõ quy trình vận hành, cơ cấu tổ chức và đặc thù ngành nghề sẽ giúp kế toán viên phân tích số liệu sát thực tế và đề xuất cải tiến phù hợp cho ban lãnh đạo.
Nghiệp vụ kế toán có những yêu cầu đặc thù để hệ thống tài chính của doanh nghiệp được triển khai minh bạch, hiệu quả, bền vững
Xem thêm về bài viết: Công ty dịch vụ kế toán
Một số câu hỏi thường gặp về kế toán nội bộ
Hiểu kế toán nội bộ là gì, cũng như vai trò của bộ phận này không chỉ giúp doanh nghiệp tuyển dụng đúng người mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển lâu dài. Ngoài ra, dưới đây là những câu hỏi thường gặp xoay quanh chủ đề “kế toán nội bộ” mà Trí Luật tổng hợp cho quý doanh nghiệp tham khảo:
Thu nhập của kế toán nội bộ là bao nhiêu?
Mức lương kế toán nội bộ tại Việt Nam dao động tùy theo kinh nghiệm, quy mô doanh nghiệp và khu vực làm việc. Phổ biến nhất là phân cấp lương theo kinh nghiệm, với các mức thu nhập cứng không gồm lương thưởng như sau:
- Mới vào nghề: Khoảng 4 - 6 triệu đồng/tháng.
- Có kinh nghiệm (2 - 3 năm): Từ 9 - 12 triệu đồng/tháng.
- Kế toán nội bộ cấp cao hoặc trưởng nhóm: Từ 15 triệu đồng trở lên.
Mức lương này phù hợp với khảo sát thị trường lao động, tuy nhiên có thể dao động tùy theo ngành nghề, địa phương và quy mô doanh nghiệp.
Kế toán nội bộ khác gì kế toán tổng hợp?
Công việc chính của kế toán tổng hợp là tổng hợp, phân tích các chứng từ, cập nhật thông tin tài chính mỗi ngày của công ty. Qua đó, bộ phận sẽ lập báo cáo tình hình tài chính và các báo cáo có liên quan, đưa ra ý kiến, đề xuất cho ban quản lý tài chính hoặc kế toán trưởng của công ty. Kế toán tổng hợp đòi hỏi chuyên môn, chuẩn mực cao hơn vì mức độ liên đới trách nhiệm lớn hơn so với kế toán nội bộ.
Quy trình quản lý kế toán nội bộ như thế nào?
Quy trình kế toán nội bộ là chuỗi các bước nhằm ghi nhận, kiểm soát và phân tích các hoạt động tài chính phát sinh trong nội bộ doanh nghiệp. Nó gồm nhiều giai đoạn, cụ thể như sau:
- Bước 1: Tiếp nhận và kiểm tra chứng từ
- Bước 2: Hạch toán các nghiệp vụ phát sinh
- Bước 3: Theo dõi và quản lý quỹ tiền mặt, ngân hàng
- Bước 4: Xem xét công nợ và tài sản nội bộ
- Bước 5: Lập báo cáo nội bộ định kỳ
- Bước 6: Phân tích và đề xuất
- Bước 7: Lưu trữ và bảo mật dữ liệu kế toán
Dịch vụ kết toán nội bộ trọn gói giá bao nhiêu?
Phí dịch vụ kế toán, kiểm toán sẽ phụ thuộc rất nhiều vào quy mô hay đặc thù lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp. Ngoài ra, mỗi doanh nghiệp sẽ có những yêu cầu riêng trong quá trình thực hiện báo cáo tài chính. Trí Luật cung cấp các dịch vụ kế toán, kiểm toán báo cáo tài chính trọn gói với mức giá cạnh tranh. Liên hệ với Trí Luật qua hotline (028) 7304 5969 để được tư vấn chi tiết và báo giá chính xác.
Trí Luật có kinh nghiệm hỗ trợ công tác kế toán nội bộ cho hàng trăm khách hàng
Như vậy, thông qua bài viết trên Trí Luật hy vọng mang lại những thông tin hữu ích về công việc, vai trò của kế toán nội bộ là gì. Với đội ngũ kế toán viên dày dặn kinh nghiệm, Trí Luật mong được đồng đồng hành cùng quý doanh nghiệp với dịch vụ kế toán thuế, kế toán nội bộ trọn gói. Để biết thêm báo giá chi tiết, mời quý doanh nghiệp liên hệ trực tiếp thông qua email info@triluat.com. hoặc thông qua số điện thoại (028) 7304 5969 để được hỗ trợ tốt nhất.
.png){kind=small}
