Báo cáo tài chính là gì? Cách lập báo cáo tài chính doanh nghiệp

Báo cáo tài chính là hồ sơ không thể thiếu của mọi doanh nghiệp với chức năng là thống kê lại tất cả các hoạt động kinh doanh và liên quan đến ngân sách trong suốt kỳ kế toán. Vậy báo cáo tài chính là gì? Các quy định về báo cáo tài chính là các doanh nghiệp cần nắm rõ như thế nào? Hãy cùng TRÍ LUẬT tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết ngay sau đây nhé!

Báo cáo tài chính doanh nghiệp cuối kỳ

Báo cáo tài chính là gì?

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 của Luật Kế Toán năm 2015, báo cáo tài chính (BCTC) là hệ thống tổng hợp thông tin kinh tế, tài chính của đơn vị kế toán được trình bày dưới dạng biểu mẫu theo quy định tại chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán.

Báo cáo tài chính tên tiếng anh là gì?

Trong tiếng Anh, thuật ngữ báo cáo tài chính được dịch ra là Financial Statement. Tùy vào loại hình doanh nghiệp, việc tổ chức và công bố báo cáo sẽ được thực hiện vào những thời điểm khác nhau.

Báo cáo tài chính hợp nhất là gì?

Báo cáo tài chính hợp nhất là gì? Đây là khái niệm nói về loại báo cáo tài chính của một tập đoàn và được lập dựa trên cơ sở hợp nhất các BCTC của công ty mẹ và các công ty thành viên. Báo cáo này sẽ được trình bày tương tự như báo cáo tài chính của một doanh nghiệp.

Ai là người sử dụng báo cáo tài chính?

Báo cáo tài chính cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng thông tin BCTC bao gồm những người ở bên trong lẫn bên ngoài của doanh nghiệp. Các đối tượng bên ngoài doanh nghiệp là những đối tượng có lợi ích trực tiếp hoặc gián tiếp nhằm đưa ra các quyết định có liên quan đến doanh nghiệp.

Trong đó, các nhà đầu tư, cung cấp vốn là nhóm có nhu cầu thông tin thiết yếu và kịp thời nhất. Do đó, nếu cách lập báo cáo tài chính doanh nghiệp của bạn chuẩn xác, đáp ứng được nhu cầu thông tin của nhóm này thì cũng có thể đáp ứng được phần lớn nhu cầu thông tin của các nhóm sử dụng báo cáo tài chính khác.

Để biết rõ hơn về vai trò của BCTC là gì và ảnh hưởng đến các đối tượng sử dụng này như thế nào thì hãy theo dõi nội dung tiếp theo trong bài viết này.

Đối tượng cần xem báo cáo tài chính của doanh nghiệp

Vai trò của báo cáo tình hình tài chính là gì?

Đối với các đối tượng trong doanh nghiệp

• Cung cấp những chỉ tiêu về kinh tế, tài chính cần thiết nhằm nhận biết và kiểm tra toàn diện về tình hình và kết quả của hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
• Cung cấp các tài liệu và số liệu cần thiết cho việc phân tích hoạt động kinh tế, tài chính để qua đó, nhận biết và đánh giá tình hình kinh doanh, thực trạng tài chính và hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp như thế nào.
• Thông qua số liệu trên BCTC để phân tích, phát hiện tiềm năng về kinh tế, dự đoán tình hình và xu hướng hoạt động của doanh nghiệp rồi đưa ra các quyết định đúng đắn và hiệu quả.
• Cung cấp số liệu cho việc lập kế hoạch sản xuất, kinh doanh và đầu tư phù hợp.

Đối với các đối tượng ngoài doanh nghiệp

Thông tin được trình bày trên báo cáo tài chính không chỉ phục vụ yêu cầu quản trị của các nhà quản lý, điều hành mà còn đáp ứng được nhu cầu thông tin của những đối tượng bên ngoài như:

• Đối với các nhà đầu tư, chủ nợ, ngân hàng: Giúp đánh giá chính xác thực trạng, các hoạt động kinh doanh, khả năng sinh lời, tiềm năng tài chính, khả năng thanh toán và đánh giá độ rủi ro để có quyết định phù hợp.
• Đối với người lao động: Giúp cho người lao động tìm hiểu được tình hình hoạt động, khả năng duy trì và phát triển trong tương lai cũng như là khả năng chi trả, thanh toán của doanh nghiệp như thế nào để từ đó có những quyết định việc làm phù hợp.
• Đối với cơ quan quản lý nhà nước: Giúp cho các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện thuận tiện chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ luật pháp của doanh nghiệp và từ đó đề ra các quyết định quản lý phù hợp. 

Tìm hiểu thêm: Giấy phép kinh doanh là gì? Quy định, thủ tục đăng ký ra sao

Vai trò của báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính gồm mấy loại?

Một bộ báo cáo tài chính gồm những gì? Mục đích của kế toán là tạo ra các báo cáo tài chính để người sử dụng đưa ra các quyết định liên quan đến doanh nghiệp. Theo đó, một báo cáo tài chính doanh nghiệp đầy đủ là bao gồm 5 loại chính sau:

Bảng cân đối kế toán

Bảng cân đối kế toán bao gồm 2 phần là nguồn vốn và tài sản, liệt kê cụ thể thông tin về tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của công ty vào thời điểm (ngày), cuối tháng/quý/năm. Cụ thể như sau:

• Phần tài sản: Nó phản ánh toàn bộ giá trị tài sản hiện có của doanh nghiệp dưới tất cả hình thái và mọi giai đoạn của quá trình kinh doanh đến cuối kỳ hạch toán.
• Phần nguồn vốn: Nó phản ánh nguồn hình thành các loại tài sản của doanh nghiệp vào thời điểm cuối kỳ kế toán.

Bảng báo cáo kết quả kinh doanh

Bảng báo cáo kết quả kinh doanh là một phần trong báo cáo tài chính và nó thể hiện tình hình kinh doanh chính và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán theo tháng/quý/năm. Qua đó, chủ sở hữu và các nhà đầu tư sẽ nắm được tình hình hoạt động kinh doanh của công ty cũng như tình trạng thuế, bảo hiểm để phục vụ cho việc ra quyết định chính xác nhất.

Trong bảng báo cáo kết quả kinh doanh gồm 3 phần chính là:

• Doanh thu: Là các khoản tiền được thu từ việc bán sản phẩm, các dịch vụ, hàng hóa.
• Chi phí: Là các khoản tiền được chi ra để phục vụ cho việc mua hàng hóa, dịch vụ, cho khâu quản lý và các khoản thuế thu nhập mà doanh nghiệp phải nộp cho nhà nước.
• Lợi nhuận: Là số tiền còn lại sau khi lấy doanh thu trừ đi hàng hóa.

Bảng báo cáo kết quả kinh doanh thể hiện tình hình kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán

Bảng báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu

Đây là một loại báo cáo tài chính được lập ra nhằm mục đích phản ánh chính xác sự thay đổi trong cơ cấu của nguồn vốn chủ sở hữu. Bên cạnh đó, nó còn trình bày về tình hình lãi lỗ của doanh nghiệp.

Bảng báo cáo này bao gồm các nội dung như:

• Tổng thu nhập của các chủ sở hữu trong một kỳ kế toán.
• Chi tiết về tình hình lãi, lỗ và các khoản thu nhập khác của từng chủ sở hữu trong kỳ kinh doanh.
• Các giao dịch phát sinh liên quan và những ảnh hưởng trực tiếp đến phần vốn chủ sở hữu của mỗi cổ động.

Bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ hay còn gọi là bản sao của báo cáo tài chính. Bảng này sẽ tổng hợp lại tình hình thu chi tiền tệ của công ty trong một thời gian nhất định theo tháng/quý/năm. Bên cạnh đó, nó còn cho thấy những thay đổi của tài sản, khả năng chuyển đổi thành tiền cũng như khả năng thanh toán,...

Thuyết minh báo cáo tài chính

Thuyết minh báo cáo tài chính là gì? Đây là bộ phận hợp thành và không thể tách rời của báo cáo tài chính. Nó dùng để mô tả và phân tích chi tiết các thông tin, số liệu đã được trình bày trong bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, bảng cân đối kế toán. bảng báo cáo lưu chuyển tiền tệ và các thông tin cần thiết khác theo yêu cầu của chuẩn mực kế toán.

Thuyết minh báo cáo tài chính giúp mô tả và phân tích chi tiết các thông tin và số liệu

Như vậy, nội dung trên đây đã mang đến thông tin về khái niệm báo cáo tài chính là gì? Tiếp theo đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn cách làm báo cáo tài chính chuẩn và nhanh chóng nhất.

Cách lập báo cáo tài chính

Để cách làm báo cáo tài chính được nhanh chóng, chính xác và đơn giản, bạn có thể thực hiện theo các bước hướng dẫn sau:

Bước 1: Sắp xếp các chứng từ kế toán

Các kế toán viên cần phải sắp xếp lại các chứng từ kế toán một cách cẩn thận, chi tiết theo đúng trình tự thời gian. Điều này sẽ giúp cho việc kiểm tra, kê khai báo cáo được thuận lợi và dễ dàng hơn.

Bước 2: Hạch toán chi tiết các nghiệp vụ kinh tế phát sinh

Dựa trên các chứng từ kế toán đã được sắp xếp cẩn thận trước đó, kế toán doanh nghiệp thực hiện kiểm tra và hoàn thiện các chứng từ nhằm đảm bảo tính hợp lý, hợp lệ và hợp pháp theo đúng quy định của pháp luật về kế toán và thuế.

Bước 3: Phân loại các nghiệp vụ phát sinh theo tháng/quý/năm

Để có thể kê khai đầy đủ và chi tiết được bảng báo cáo tài chính chuẩn xác, kế toán doanh nghiệp cũng cần phân loại rõ ràng các nghiệp vụ phát sinh như chi phí khấu hao, các loại chi phí trả trước,...

Phân loại các nghiệp vụ phát sinh giúp giải quyết nhanh gọn và hiệu quả các công việc kế toán tại doanh nghiệp

Bước 4: Thực hiện rà soát, tổng hợp các nghiệp vụ phát sinh

Đây là một bước rất quan trọng mà kế toán không thể bỏ qua. Trong đó, kế toán có thể thực hiện rà soát các nhóm sau đây:

• Nhóm hàng tồn kho
• Nhóm công nợ phải trả và phải thu
• Các khoản đầu tư
• Các khoản chi phí trả trước
• Tài khoản cố định
• Doanh thu
• Giá vốn
• Chi phí quản lý

Lưu ý: Khi rà soát và có phát hiện sai sót, kế toán cần tìm hiểu nguyên nhân và điều chỉnh lại ngay để đảm bảo tính chính xác khi kê khai báo cáo tài chính.

Bước 5: Thực hiện bút toán kết chuyển

Sau khi đã rà soát kỹ lưỡng các số liệu cần thiết, kế toán sẽ tiến hành thực hiện bút toán kết chuyển doanh thu, chi phí, lỗ/lãi và đảm bảo các tài khoản không có số dư cuối kỳ.

Bước 6: Lập báo cáo tài chính

Lúc này, kết toán doanh nghiệp sẽ dùng phần mềm HTKK để lập và hoàn tất kê khai báo cáo tài chính theo trình tự như sau:

• Mở phần mềm HTKK đã được cài đặt trên máy tính, sau đó đăng nhập vào bằng tài khoản của doanh nghiệp mình.
• Tại giao diện chính của phần mềm HTKK, chọn chức năng “báo cáo tài chính”. Sau đó, tùy vào chế độ kế toán doanh nghiệp áp dụng, chọn loại bộ báo cáo tài chính phù hợp để tiến hành kê khai.
• Lúc này, màn hình sẽ hiển thị ra giao diện “niên độ tài chính”. Tại đây, kế toán doanh nghiệp cần hoàn tất đầy đủ các thông tin được yêu cầu rồi nhấn “đồng ý” để giao diện “nhập tờ khai” hiển thị.
• Tại giao diện “nhập tờ khai”, kế toán cần điền đầy đủ các thông tin được yêu cầu tại 03 biểu: CĐKT, LCTTGT, KQHĐSXKD. Sau khi đã hoàn tất, nhấn chọn ô “Ghi” và đợi đến khi màn hình hiển thị thông báo “Đã ghi dữ liệu thành công!” là xong.
• Bước hoàn tất cuối cùng là tiến hành “kết xuất XML” và lưu file đã kết xuất đó vào máy tính của mình để làm dữ liệu nộp lên cơ quan thuế theo quy định.

Xem thêm bài viết: Hướng dẫn nộp tờ khai thuế qua mạng điện tử [mới nhất]

Nộp báo cáo tài chính ở đâu?

Theo quy định của pháp luật về nơi nộp báo cáo tài chính của các doanh nghiệp được thể hiện chi tiết thông qua bảng sau:

Bài viết trên đây đã cho chúng ta biết được báo cáo tài chính là gì cùng cách lập BCTC sao cho chuẩn xác nhất. Đây là một hoạt động cực kỳ quan trọng mà mỗi doanh nghiệp cần phải thực hiện để qua đó kiểm tra, giám sát và đưa ra các quyết định quản lý phù hợp. Nếu bạn còn bất kỳ vướng mắc hoặc cần hỗ trợ các vấn đề về pháp lý khác thì hãy liên hệ ngay cho TRÍ LUẬT để được giải đáp nhé!