Nguồn: Tổng cục Hải quan. Đồ họa: Hồng Vân

Thủ đoạn không mới nhưng ngày càng tinh vi

“Không có gì không thể buôn lậu” là lời cảm thán của các cán bộ hải quan khi tham gia xử lý nhiều vụ việc lớn liên quan đến buôn lậu thiết bị y tế phòng, chống dịch và thuốc điều trị Covid-19 thời gian qua. Tang vật của các vụ việc vô cùng đa dạng, từ kit xét nghiệm, khẩu trang, găng tay, thậm chí cả thuốc điều trị.

Ngay giữa tháng 2 vừa qua, Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Bắc, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) đã chủ trì bắt giữ một vụ buôn lậu kit xét nghiệm nhanh Covid-19 quy mô lớn. Lô hàng được vận chuyển từ Hàn Quốc về Việt Nam qua sân bay quốc tế Nội Bài, Hà Nội.

Kết quả khám xét phát hiện hơn 85.000 kit xét nghiệm test nhanh Covid-19 các loại có xuất xứ Hàn Quốc, trị giá ước tính trên 8 tỷ đồng. Kit xét nghiệm là mặt hàng nhập khẩu có điều kiện, phải có giấy phép của Bộ Y tế. Tuy nhiên, các đối tượng đã cố tình khai sai tên hàng hóa để nhập lậu. Vụ việc đang được tiếp tục điều tra xác minh, làm rõ.

Trước đó, nhiều vụ việc với thủ đoạn tương tự cũng đã bị xử lý. Ví dụ như vụ 4 lô hàng vi phạm (nhập khẩu từ Nga), phát hiện 180 bộ kit test nhanh Covid-19 và 330 hộp thuốc Arbidol - mặt hàng được quảng cáo trên thị trường dùng trong điều trị Covid-19 trà trộn với nhiều mặt hàng khác như rượu mạnh, thuốc lá điện tử, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm; vụ 23 kiện hàng từ Ấn Độ về Việt Nam qua sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất sau đó chuyển tiếp ra sân bay quốc tế Nội Bài trên một chuyến bay nội địa phát hiện hơn 77.000 viên thuốc được dùng trong điều trị Covid-19 và điều trị ung thư do Ấn Độ sản xuất.

Tiếp đó, cũng từ thông tin trinh sát và đơn vị phối hợp trong ngành, một vụ việc khác phát hiện qua đường chuyển phát khi theo dõi, kiểm tra thực tế 2 kiện hàng quà biếu, tặng, phát hiện 266 hộp thuốc các loại gồm hơn 3.000 viên thuốc dùng trong điều trị Covid-19 do Nga sản xuất.

Theo Phó Đội trưởng Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Bắc Bùi Trọng Thanh, khi dịch bùng phát, việc buôn lậu mặt hàng thuốc điều trị, vật tư thiết bị y tế phòng, chống dịch có diễn biến hết sức phức tạp, đặc biệt qua đường hàng không bằng loại hình chuyển phát nhanh, bưu chính quốc tế. Trong đó, hàng hóa tập trung tại hai sân bay quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất.

Qua các vụ việc đã phát hiện, bắt giữ vừa qua có thể thấy thủ đoạn của các đối tượng tuy không mới nhưng tiềm ẩn phức tạp với nhiều phương thức ngày càng tinh vi hơn. Thủ đoạn của các đối tượng là chia lẻ hàng hóa thành các kiện nhỏ, nhập khẩu theo loại hình quà tặng, quà biếu qua đường bưu chính quốc tế, chuyển phát nhanh cố ý khai báo sai tên hàng hóa để nhập lậu… gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc phát hiện, bắt giữ.

Xác định địa bàn trọng điểm

Trước tình hình rất phức tạp đó, bám sát chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, lực lượng hải quan đã kịp thời đưa ra các giải pháp đấu tranh quyết liệt, linh hoạt để kịp thời phát hiện, bắt giữ các vụ việc vi phạm.

Các đơn vị đã tập trung rà soát, kiểm tra các công ty có hoạt động nhập khẩu và sản xuất chất thử, hóa chất dùng trong sản xuất mặt hàng bộ kit xét nghiệm nhanh Covid-19.

Riêng tại Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Bắc, qua rà soát trọng điểm đối với những doanh nghiệp có kim ngạch nhập khẩu lớn chất thử, hóa chất trong 2 năm (2020 và 2021), nổi lên 4 doanh nghiệp có kim ngạch nhập khẩu tăng đột biến trong năm 2021. Ngay sau đó, đội đã triển khai xác minh làm rõ các nội dung có liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu của 4 công ty này báo cáo, đề xuất các cấp làm việc với C03 (Bộ Công an) để cùng phối hợp đấu tranh làm rõ các hành vi vi phạm trong việc nâng khống giá bán trên thị trường nội địa để thu lợi bất chính và đưa ra các biện pháp xử lý nghiêm trước pháp luật.

Dịch Covid-19 trong nước vẫn còn đang diễn biến phức tạp, nhu cầu các mặt hàng phòng, chống dịch và thuốc điều trị tăng cao, bởi vậy, nguy cơ buôn lậu nhóm hàng này vẫn tiềm ẩn rất lớn. Các giải pháp đấu tranh vẫn đang tiếp tục được triển khai trên tất cả các địa bàn với phương châm coi đây là nhóm hàng trọng điểm.

Cơ quan hải quan cũng xác định cụ thể các địa bàn trọng điểm và phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trong và ngoài ngành để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ, xử lý nghiệm các vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Phương châm chỉ đạo là nắm chắc diễn biến tình hình từ xa, ngăn chặn ngay tại cửa khẩu, kiên quyết không cho hàng hóa thẩm lậu vào nội địa để tiêu thụ. Đặc biệt là các loại hàng hóa liên quan đến sức khỏe cộng đồng như thuốc điều trị, thiết bị, vật tư y tế phòng, chống dịch.

Theo Thời Báo Tài Chính